12-17 Yaş Grubu için Trafik Eğitimi

MODÜL 3
12-17 YAŞ ÇOCUKLARLAR İÇİN TRAFİK GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ

Modülün Bölümleri

3.1. Trafik Kurallarına Uyma Bilinci
3.2. Güvenli Yaya Davranışları
3.3. Okul Servisinde ve Toplu Taşıma Araçlarında Güvenli Yolculuk
3.4. Emniyet Kemeri Kullanmanın Önemi
3.5. Güvenli Bisiklet Kullanımı
3.6. Trafik ve Çevre İlişkisi
3.7. Sürücü Belgesi

Modülün Amaçları

Yaya, yolcu ve bisiklet sürücüsü olarak trafikte yer almakta olan 12-17 yaş aralığındaki gençlere, trafik kurallarına uyma sorumluluğunu kazandırmak ve trafikte başkalarına saygılı olmak, tehlike yaratmamak, yaratanları uyarmak ve kendilerini tehlikelerden koruyabilmek için sahip olmaları gereken bilgi, beceri olumlu tutum ve davranışları kazandırmak.

Hedef Grubun Gelişim ve Öğrenim Özellikleri

12-17 yaş grubu, çoğu kişi tarafından fırtınalı ve stresli bir dönem olarak görülen ergenlik dönemini yaşamaktadırlar. Ancak bilinenin aksine tüm ergenlerin bu dönemde stresli olmadığı, çoğu ergenin ailesi, akranları ve diğer yetişkinler ile olumlu ilişkiler kurarak ve son derece sosyal olarak da bu dönemi yaşadıkları görülmektedir. Bu dönemde ergen hem fizyolojik, sosyal, duygusal olarak hızlı bir değişim göstermekte hem de bilişsel olarak pek çok yeni kazanımlar edinmektedir.

Fiziksel Psikomotor Gelişim

1. Ergenlik dönemine girişle birlikte fizyolojik ve hormonsal değişimler yaşanmaya başlar. Bu hızlı değişim bazen ergenin içe kapanmasına, kendisini gizlemeye çalışmasına ve duygusal olarak incinebilir olmasına neden olabilirken, kimi ergenler ise fiziksel değişimlerden son derece hoşnut olurlar ve özgüven duyguları artar.
2. Ergenlerin fiziksel değişimlerinde bireysel farklılıklar vardır. Hem kız hem erkekler arasında yaşanan bireysel farklılıkların yanında kimi ergenler daha geç gelişirken, kimi ergenler hızla fiziksel gelişimin kazanımlarını edinirler ve yeni yaşamlarına uyum sağlamaya çalışırlar.
3. Fiziksel gelişimin zaman zaman orantısızlığı (örneğin başlarda, kolların uzun ayakların daha büyük olması) ergenlerin sık sık sakarlık yapmasına neden olabilir. Yetişkinler tarafından bu gibi durumlar hoşgörü ile karşılanmalıdır.
Ergenler yetişkinleri rahatsız etmek için değil gelişimlerinin parçası olarak bu sakarlıkları yaşayabilmektedirler.
4. Fiziksel gelişimin desteklenebilmesi ve artan enerjilerini kullanabilmeleri için ergenlerin spor dallarına yönlendirilmesi, etkinliklerde hareket etmesine olanak sağlayacak fırsatlar sunulması önemlidir.

Sosyal-Duygusal Gelişim

1. Bu yaş grubunda ergenler her iki cinsle de arkadaşlık kurmaktan keyif alır, arkadaşlar önemlidir ve sıklıkla diğer yetişkinlerin de önüne geçer.
2. Kişilerarası ilişkileri gelişir.
3. Ergenler açısından bir gruba dahil olmak, akran grupları tarafından kabul edilmek önemlidir. Bu durum kimi zaman olumsuz akran gruplarına katılma ve isteklerini yerine getirme ile sonuçlanabilir. Akranlardan gerçekleşen öğrenmeler zaman zaman eksik ya da yanlış olabilir.
4. Ergen “ben kimim” “ne olacağım” gibi soruları yanıtlamaya çalışır. Bir kimlik oluşturma sürecindedir.
5. Mesleklere ilişkin düşünmeye başlarlar.
6. Ergenlik çoğunlukla fırtınalı ve stresli bir dönem olarak görülmektedir ancak bu dönemi sorunsuz olarak geçiren ergenler de çoğunluktadır.
7. Ergenlik ile birlikte ana baba ergen arasındaki mesafeler artmaktadır ve ergen özerk olma ihtiyacı içerisindedir, kendi kararlarını vermek ister.
8. Eğitimciler ergenler için olumlu rol modeller oluşturmalı, ergenler için doğrudan eleştirilerden kaçınılmalı, verilen geribildirimlerde ergenin özgüvenini zedelemekten kaçınılmalıdır.
9. Karar vermeleri ve riskli davranışlardan kaçınmaları, sınırlarını net belirleyebilmeleri için rehberliğe ihtiyaç duyabilirler.
10. Etkinliklerde grup çalışmalarını severler.

Bilişşel Özellikler

1. Ergenler temelde bilişsel gelişimlerinin parçası olarak dünya ve kendilerine yönelik meraklıdırlar, ancak bu merakları akademik konularda kendisini her zaman göstermeyebilir. İlgilerini çekebilmek önemlidir.
2. Kuralları anlamaya çalışır, sorgular yeni sorular sorarlar. Bu nedenle ergen eğitimlerinde sorular, durum analizleri ve eleştirel düşünmelerini destekleyecek şekilde hazırlanması önemlidir.
3. Bu yaş grubunda ergenler artık yetişkin gibi soyut kavramlar, olgular üzerinde düşünebilir. Felsefe mantık gibi konulardan hoşlanabilir.
4. Problemler mantıksal olarak çözülür, sistematik bir biçimde akıl yürütür ve bilimsel yolları takip edebilir.
5. Bu dönemde ergen benmerkezciliği vardır, bu dönemin başlarında “bana bir şey olmaz” ve “herkes beni izliyor” duyguları yaşanır. Bilişsel ben merkezcilikten doğan bu düşünceler ergenin risk alma davranışlarını göstermesine neden olur.
6. Kendisini başkalarını yerine koyabilir.
7. Bir olayın farklı yönlerini görebilir, olasılıkları değerlendirebilir.
8. Bu dönemde ergenin yeni kullanmaya başladığı bilişsel süreçleri destekleyici bir çevre hazırlanması önemlidir.
9. Öğrenme sürecine aktif olarak katılmaları öğrenmede destekleyicidir.